Tuesday, October 9, 2012



GAWAI ANTU DI UNDUP, DAU ENGGAU BALAU

          (Ditu aku nusun tipan Gawai Antu di Undup, Dau enggau Balau. Aku asai tu beguna amai ka bala kitai laban bala ti nemu pengawa tu nyau ka embih mati. Udah bejurai ka tipan, aku ila mantai ka leka sabak gawai Antu awak ka bala kitai nemu reti Gawai Antu enggau chara ti dalam. Bala ti deka nambah ka penemu awak ka pengawa tu segala agi dipinta meri komen).

          Gawai Antu tu nanda ka penudi iya kitai begulai enggau orang ti udah mati. Sebedau Gawai Antu semengat orang ti udah mati dikira agi diau enggau kitai, agi saum bilik, saum pemakai. Nya kebuah kadang kadang orang ngasai ka utai sida rua laban semengat orang ti udah parai agi sama ngena utai di rumah sida nya.  Tu meh kebuah orang gawai antu awak ka sida ngangau ka semengat orang ti udah parai ngasuh sida nemuai ka penudi iya, ngabas pemansang dunya ti udah ditinggal ka iya, pemansang sida sebilik, makenggau sida sebilik, bebagi reta, nyabung lalu pulai baru ka Sebayan.


Tipan Gawai Antu

A. Berandu ka begawai

            Lebuh orang berasai nyau asai ti bisi chukup belanja, sida serumah lalu berandau bebai begawai ka menyadi sendi, kaban belayan ti udah mati tang bedau diintu sida.

B. Mangka

          Enam bulan sebedau begawai sida ti deka begawai, mangka,  mai isang enggau antu pala madah ka diri ka begawa. Dilekat  di mua pintu. Isang digaga ari daun palah dijembi rangkai, dilekat sama enggau antu pala.

C. Sabak Nganjung Rumpang

          Sabak nganjung rumpang madak ka Sebayan sida serumah deka gawa lalu deka ngambi Sebayan ngabang enggau perau. Upih digaga baka perau dianyut kena bala Sebayan ngabang.

D. Hari keterubah begawai

          Ngentupat puang. Ngayam ketupat enggau ngayam utai bukai ti deka dianjung ka pendam.


E. Hari nyadi

Pagi: Nyabak dalam bilik
          Nyabung
          Nyimpan ma

Udah makai tengah hari
          Nyedia ka tina, pinggai, kain chelum tanda ngulit

          Lemai
          1. Ayun lemambang ti nyabak dipindah ka ruai.
          2. Orang ti ngulit betusun. Orang ti nguli ngena baju chelum. Ti indu       ngena tina.
          3. Nyebut sampi ngetas ulit.
          4. Ngetas tina enggau kain ulit
          5. Ngendas kening orang ti baru udah ngetas ulit enggau darah       manuk.
          5. Meri minyak sereta nyugu orang ti baru udah diketas ulit
          6. Orang ti baru udah badu ngulit masuk ka gari gap. Lalu diiring   betabuh tiga kali pusin
          7. Ngaga pengerami nitih ka peneka, makai cina (makai besai)
          8. Lemambang sabak nerus ka sabak iya


F. Tumu pagi hari ketiga

          1.Nganjung baiya ngagai pendam. Utai ti dianjung nya lanji ti penuh       enggau gari sereta pemakai, perengka dikena idup di Sebayan baka         beliung, kapak enggau utai bukai.

No comments:

Post a Comment