Sunday, October 7, 2012



ENSERA DUNGAI
BELEMATANG

Dungai Belematang tu siti main ti pemadu manah datai ari menua Balau enggau Dau. Ia nyau deka  sebaka enggau renung, ianya siti cherita pasal pengerindu indu enggau lelaki ti datai ari menua Saribas. Dungai Belematang tu nusi cherita indu dara ti ngiga laki ti menyana, kering enggau berani. Sebedau orang ti bedungai  ngayun ka batang dungai, iya  madah ka diri lembau tang meh iya malu meda orang udah  nganchau tikai ka iya. Ditu, aku nusi batang dungai ngena jalai ensera. Udah nya aku mantai ka leka dungai awak ka kitai semua meda pemanah jaku Iban lalu mega tau belajar nemu sereta ngena jaku Iban ti manah, manis sereta dalam.


Kumang Jawai Lembau

                Endu Kumang Jawai diau di rumah panjai siti di menoa Ran ti di kaki Bukit Kelingkang.  Iya tu indu ti pemadu pemajik sereta dikesayau ka apai seduai indai.  Kena nunjok ka penyayau ngagai iya, kadang-kadang sida sebilik enggau sida serumah ngangau ka iya Endu Kumang Dayang Temelang Tuchong Tanggi, kadang-kadang Kumang Paga, kadang-kadang Dara Ungkai enggau Endu Dara Simpu.

            Leboh maia ensera tu nyadi Kumang Jawai nyau dara bendar.  Iya endang udah nemu semua pengawa ti patut ditemu anak dara baka nengkira, bumai betaun, beranyam enggau betenun.  Laban iya nyau dara nya alai iya diasoh apai seduai indai iya diau di meligai di atas sadau.  Taja pia iya bisi diundang bujang siko ti sigat, kering sereta mereti.  Lelaki nya benama Bujang Lang Ngindang.  Nyau kelama Bujang Lang Ngindang ti udah ngayap, iya lalu belega enda datai.  Iya ti belega datai nadai temu kebuah, nadai madah.  Malam siti dianti Endu Kumang Jawai datai, enda ga iya datai; malam siti dianti datai, enda ga iya datai.  Ati Kumang Jawai nyau berasai tusah.  Hari beganti hari, minggu beganti minggu, bulan beganti bulan, enda ga Lang Ngindang datai.  Kumang Jawai nyau merampau, nyau serabana.  Laban ati iya nyau macham-macham meh runding enggau pikir Kumang Jawai.

            "Kali ka tu idup, kali ka iya tu mati?" ko iya dalam ati diri, "Kada neh nyau sulau mantai mati ngagai menoa orang di Batang Mandai."

            Nya meh Kumang Jawai nyau lembau-selembau.  Iya nyau enggai nurun ka umai, nyau enggai ngebat nanchang sikat tampok lemba.  Tulang iya nyau enggai mantang ka daun lambar belia.  Berandau enggau sida serumah nyau enggai agi iya.  Enti ditanya sida sebilik seleka, seleka ga saut iya.  Makai iya nyau enggai.  Tiap hari iya tak gali garing-garing ngetat ka diri.

            "Endai, nama kebuah dek baka nya neh endu?" ko indai iya.

            "Aku ga ngenang Bujang Lang Ngindang nadai agi ngayap aku; nadai agi ngundang aku di simbang papan penaga, nadai agi merunsai ka aku di bungai rampang beta.  Ukai dek enda meda indai, tiap malam aku tindok, penindok aku ditabor ka aku rampang bungai awak ka bau rengut, nadai meh iya bisi datai.  Ka ngumbai iya nyau belelang, nadai meh iya bisi ninga iya bisi numbang ka Batang Seria; ka ngumbai iya nyau bebini nadai ga aku bisi ninga iya bisi nguang ka orang; ka ngumbai iya nyau mati, nadai ga aku bisi ninga iya bisi ngagai Batang Mandai, menoa orang ti lela.  Kada enda iya enda disuroh indai iya datai. Ila asai iya, enti iya bula ka aku, iya aku sumpah pantok ular sawa enggau ular tendai."



LEKA DUNGAI BELEMATANG

Ngelimpau Ka Orang Ti Ninga Dungai

Eh...enta semadi aku tu udah nyurok patok tulang perabong,
Udah puni asi padi putong,
Aku tu udah ngemalu ka anchau tikai,
Oh...kita dara ungkai enta belangangai
Baka sungai nyalin leledong;
Semadi ngemalu ka wa kitai Kumang Paga
Udah kekunda nangkap jangka papan guntong.
Ee...ka sura begiga inggar berangangong baka pedara pajoh geratong,
Apai Sanggul Labong betali sengkilong sega enseluai.

            Oh...sayau kasih nga sayang pedara tubu betong,
            Di-ili ai kita gelenggang Batang Ran chundong,
            Kelia nama enda kedeka mata meda nampai merenong,
            Agi betuki mengkang bekarong,
            Utang kemaia hari kemaia pagi tu,
            Aku tu meda batang udah ngejang,
            Ujong nyau chundong alah bandong ulih tingong perin rigai.

Eh...ti bakatu tak semadi,
Aku ngemalu ka anchau tikai kita Dara Ungkai
Udah belengangai baka sungai nyalin melema;
Enta semandi aku tu malu ka ayun kita udah kekusun kunda-kunda;
Kada pera-pera nyawa aku Dara Jelia ka begia inggar betengkara,

Baka pedara pajoh puna,
Orang nya tau nyida belama jangka
Kasih jara raribu kirai.

            Sayang kasih sayau mega pedara buah nangka kita
            Gelengang Batang Ran nyelenga,
            Enta bedau tuai ka ngumbai diri agi muda,
            Ai...pakai empa kasih jara bala besai.

Udah nya mega bu menalu nusu,
Nyalai lengkan rendai berenayan,
Udah aku ngemalu ka anchau tikai kita,
Baru kini aku nanam buah geman?

Ai...ka aku meri tu ka alam ai ka lagi,
Enggai ka iya takut ka reni baya beratong;
24
Ka aku ngelempai ka buah junggai aku ka pantai selindong lemai,
Enggai ka ia takut ka keranjai ruai mapong;
Ka aku terengkah ka da tanah buah telah aku tu,
Engka ia enggai takut ka sumah duah babi nibong;
Ka aku neju ka buah jako aku selemai tu ka puchok kayu,
Engka iya takut ka indu rembia nabu da jengku galau chundong;
Ka aku ngendit ka dabong rapit aku engka ia enggai,
Takut ka setegit Raja Remaung.
Kada pera ka sura nyawa tengkerong dabong aku ka
Baka pedara pajoh jagong.
O...pedara pajoh jagong ni tau ka chuan jalai ka tampong,
Orang nya serarih mega ngentuchong burak ngerembai.

            Eh...sayau sayang balong apong,
            Pelepah apong anyut ke ili naka lepi Tanjong Semulong,
            Anyut ke ulu ingkah telok Lubok Bundong,
            Entah alu katong-kekatong pelepah pajoh apong,
            Nya ti da ambi Bujang Rengayong
            Ka tajok gandong anak berangai.

Kini ka aku nanam geman tangkup unga,
Apo selemai-lemai tu udah lama amai panjai sabong linda,
Ka aku meri ka alam ai engka iya takut ka reni baya siga,
Ka aku ngelempai ka pantai enggai
Takut ka keranjai selanggai ruai linda,
Ka aku ngelengka ka buah telah aku ka tanah
Enggai ka takut dasumah duah babi lamba;
Ka aku ngendit dabong rapit aku ka bukit
Enggai ka ia takut ka setegit Remaung raya;
Kada ka tua sura nyawa aku ka begia sarih iga,
Baka pedara pajoh jawa,
Nya nadai tau ka tampong jegedong jalai ka sema,
Pedara pajoh jawa,
Orang nya serarih deka belawa betiti temuda dandong temperai.

Eh...baik ia ka, baik ia enggai,
Dabong landai tengkurong rekong aku tu,
Ka aku enda nuntong ka buah ngong rekong aku,
Ka padong endu dara Lulong papan panggai.

Eh...baik meh iya enggai, baik ka,
Baik salah, baik ngena,
Ka aku pen enda ngantong temenga ranga
Ko bujang paga ngagai kelaya Enda Dara Paga anchau tikai,

25
Ka pan enda besama ka Endu Dara Simpu
Indu ti pandu jako pemadu baik pandai

            Eh...sayau sayang langgu entimum betu
            Ti di dandang umai dunju ta dulu,
            Alah rampu akar mentekai.

Eh...besema ngelimpau selantang kita anak engka;
Ulah meh aku nemu jalai nyema iya.
Aku bai nerantang ka gelanggang.
Nampai setugang manok menang kelabu banta;
Agi ga iya bisi kekisi ransi nyabak nyida;
Isa meh iya aku bai bejalai ngah ruai
Ngagai penyurai landai pala tangga,
Iya agi kekisi nyabak nyida,
Isa meh iya ta tunjok ka tichi mayau tinga,
Ta bejalai sipa-sesipa,
Kasih jara nangkin salai.

Eh...ti bakatu,
Ka aku bangat ngelimpau ka selantang anak umbong,
Ulah nemu meh aku ngelimpu di pendiau tuboh lempong,
Aku bai nerantang ka gelanggang,
Ngangau ka setugang manok menang tuntong mengkarong,
Ai...agi iya kekisi ransi nyabak rerengong,

Enggai ga aku bai ngelala ngemata ka Orang Kaya
Aya Lang Banda bujang rengayong
Ti megai lungga mata rantong,
Ti ngudah ka gajah guna remaung,
Renjong-rerenjong bedujong di tempaung pukang bangkai.

O...enti sema ka kita ti meraie da ati punggang beradong,
Dini aku nemu ngelimpau kita da pendiau tuboh lempong;
Dini aku nemu merindang kita Endu Kumang
Di lempuang gagang beradong;
Ta dulu enggau kita besemaia
Aih beanjong-anjong betangkup ka tudong kerong da bingkai.

Eh...Enti kita ti besemaia enggau sida Laja Bujang Pungga,
Nadai meh aku nemu merindang kita Endu Kumang
Da lempuang gagang kura.
Nadai meh aku nemu ngelimpau kita Endu Kumbau
Di pendiau tuboh muda;
Aku nadai nemu orang ti enggau kita besemaia beipa-ipa
26
Beludah kasih jara nanga sungai.

Eh...ti baka tu,
Udah ara nyelai mega ka melebu bepumpong punggu,
Udah kitai ngelimpau ka selantang mengada,
Baru kitai ngading serabana indu.


Kumang Jawai Endu Kumang Temelang
Tuchong Tanggi Serabana

Nyampau mega serabana Endu Kumang
Dayang Temelang Tuchong Tanggi,
Meda Bujang Lang Ngindang nadai agi ngundang
Dia simbang papan sebangki,
"Kali ka tu idup, kali ka tu nyau mati,"
Kenu ko Endu Dara Rabai Geruda,
"Nadai besentika di menoa bumbu hari;
Apu, engka tu nyau sulai mantai mati,
Ngagai menoa orang ta lesi begumi lindong Mandai."

Eh...ngebat meh dara belangkat
Nyau enggai nanchang ka sikat tampok lemba;
Betenun sida endun nyau enggau nenun
Mantang ka daun lambar belia,
"Aku ngenang Bujang Lang Ngindang,
Nadai agi ngundang da simbang papan penaga,
Nadai agi merunsai ka iya da bungai rampang beta,
Ka ngundang iya nyau belelang,
Nadai ga ninga numpang menoa Batang Seria,
Ka ngumbai iya nyau bebini
Nadai ga aku ninga iya ngugi ka orang kelia,
Dini berita Laja Bujang Sempungga,
Ka ngumbai nyau mati nadai ga aku ninga iya ngagai leti
Menoa orang ta lela,
Nama engka ka tisi diperarang menimang adang mengua,
Nadai disagi iya Laja ngugi nguang ngundang ngiga,
Ee...engka ila iya bula mati meh iya daipa ular sawa,
Begulai enggau ular tendai.

            Eh...sayau mega melebu bepumpong punggu,
            Nyelai ka legai di langgai sungai,
            Udah serabana indu baru nganding
            Serabana mengada karong mengindai.

No comments:

Post a Comment